Atha caturviṃśatitamaḥ paṭalavisaraḥ
Technical Details
atha caturviṃśatitamaḥ paṭalavisaraḥ |
atha bhagavāṃ śākyamuniḥ sarvanakṣatragrahatārakajyotiṣāṃ sarvalokadhātuparyāpannānāṃ sarvadigvyavasthitāṃ sarvamaharddhikotkṛṣṭatarāṃ grahaṇāmantrayate sma | śṛṇvantu bhavantaḥ mārṣāḥ ! sarvagrahanakṣatraprabhāvasvavākyaṃ prabhāvaṃ nirdeśayituṃ bhavantaḥ sarvamantrakriyārthāṃ sādhayantu bhavantaḥ | iha kalparāje mañjughoṣasya śāsane siddhiṃ parataścānyāṃ kalparājāṃsi autsukyamānā bhavantu bhavanta iti 'tha bhagavāṃ śākyamuniḥ -
grahāṇāṃ caritaṃ sarvaṃ sattvārthaṃ vahekārtham |
sarvajāpināṃ mantrārthaṃ ca prasādhitam ||
+ + + + + + + + vakṣye sarvaṃ sa sarvavit |
aśvinyā bharaṇyā kṛttikā ||
nakṣatrā trividhā hyete aṅgāragrahacihnitā |
meṣarāśiprakathyete teṣu siddhirna jāyate ||
uttamā madhyamāścaiva kanyasā siddhi dṛśyate |
na gacchet sarvapatthānāṃ krūragrahanivāritaḥ ||
rohiṇī mṛgaśiraścaiva ārdraṃ nakṣatramucyate |
punarvasupuṣyanakṣatrau aśleṣaśca prakīrtitaḥ ||
maghāphalgunyau ubhau cāpi hastacitrau tathaiva ca |
svātyaviśākhamanurādhajyeṣṭhamūlastathaiva ca ||
āṣāḍhau tau śubhapraśastau jāpināṃ hitau |
śravaṇadhaniṣṭhanakṣatrau krūrakarmaṇi ||
śatabhiṣabhadrapadau ubhau nakṣatrau siddhihetavaḥ |
revatyā jāyate śrīmān yuddhaśauṇḍo viśāradaḥ ||
śeṣā nakṣatramukhyāstu na jāyante yugādhame |
abhijit sucaritaścaiva siddhipuṇyā prakīrtitā ||
tiṣya upapadaścaiva kaniṣṭho niṣṭha eva tu |
bhūtaḥ satyastathā loka ālokaśca prakīrtyate ||
bhogadaḥ śubhadaścaiva aniruddho ruddha eva tu |
yaśodastejarāḍ rājā lokastathaiva ca ||
nakṣatrā bahudhā proktā catuḥṣaṣṭisahasrakāḥ |
na eteṣāṃ prabhāvo'yamasmin kāle yugādhame ||
kathitā kevalaṃ jñāne kalparāje sukhodaye |
svayambhuprabhāvāstu sattvā vai tasmin kāle kṛtau yuge ||
ākāśagāminaḥ sarve jarāmṛtyuvivarjitā |
asmin kāle na nakṣatrā nārkacandrā na tārakā ||
na devatā nāsurā loke ādau kāle yugottame |
na saṃjñā nāpi gotraṃ vai na tithirna ca jātakam ||
nopavāso na mantrā vai na ca karma śubhāśubham |
svacchandā vicarantyete na bhojyaṃ nāpi bhojanam ||
śuddhā nirāmayā hyete sattvā bahudhā samā |
lokabhājanasaṃjñā vai grasyāyāṃ pravartate ||
tataste pūrveṇa karmeṇa ākṛṣṭā yānti bhūtalam |
bhūmau vimānadivyasaṃsthāṃ sasurāsuraḥ |
sambhavaṃ tato madhyame |
madhyame tu yuge prāpte mānuṣyaṃ tanumāśritāḥ ||
āhārapānalubdhānāṃ sā prabhā praṇāśitā |
gātre khakhaṭatvaṃ vai śubhāśubhaviceṣṭitam ||
tato divasamāsā vai saṃvṛtā vai grahajyotsnayā |
tataḥ prabhṛti yat kiñcit jyotiṣāṃ jñānameva vā ||
mayā hi tat kṛtaṃ sarvaṃ satvānāmanugrahakṣamā |
ṛṣibhirveṣaḥ purā hyāsīt brahmaveṣo'tha dhīmataḥ ||
maheśvaraṃ tanumāśritya viṣṇuveṣo'thavā punaḥ |
gāruḍīṃ tanumābhujya yakṣarākṣasavāriṇām ||
paiśācīṃ tanu eva syājjāto jāto vadāmyaham |
kuśalā bodhisattvāstu tāsu tāsu ca jātiṣu ||
upapattivaśānnityaṃ bodhicaryārthakāraṇāt |
bodhisattvaḥ purāsīdahameva tadā yuge ||
ajñānatamasā vṛto bāliśo'haṃ purā hyasau |
yāvanti kecilloke'smin vijñānā śilpaceṣṭitā ||
śāstre nītipurāṇāṃ ca bedavyākaraṇaṃ tathā |
chandaṃ ca jyotiṣaścaiva gaṇitaṃ kalpasammatam ||
mithyājñānaṃ tathā jñānaṃ mithyācāraṃ tathaiva ca |
sarvaśāstraṃ tathā loke purā gītaṃ mayā cirā ||
na ca jñānaṃ mayā labdhaṃ yathā śānto munī hyayam |
bodhikāraṇamuktyarthaṃ mokṣahetostathaiva ca ||
saṃsāracārake ruddho na ca mukto'smi karmabhiḥ |
buddhatvaṃ virajaṃ śāntaṃ nirvāṇaṃ yacyutaṃ padam ||
samyakṣa labdho me cirākālābhilāṣitam |
prāpto'smi vidhinā karmaiḥ yuktimanto'dhunā svayam ||
prāptaḥ svāyambhuvaṃ jñānaṃ jinaiḥ pūrvadarśitam |
na taṃ paśyāmi taṃ sthānaṃ bahirmārgeṇa labhyate ||
bhrāntaḥ saṃsārakāntāre bodhikāraṇadurlabhām |
na ca prāpto mayā jñānaṃ yādṛśo'yaṃ svayambhuvaḥ ||
adhunā prāpto'smi nirvāṇaṃ karmayuktā śubhe rataḥ |
kevalaṃ tu mayā hyetad vakṣyate śāstrasaṅgrahaḥ ||
na ca karmavinirmuktaṃ labhyate siddhihetavaḥ |
dīrghaḥ saṃsārasūtro'yaṃ karmabaddho nibandhanaḥ ||
tasyaitad bhūtimāhātmyaṃ pacyate ca śubhāśubham |
kevalaṃ sūcayantyete nakṣatragrahajyotiṣām ||
nānyeṣāṃ dṛśyate cihnamadharmiṣṭhā manujāṃ tathā |
ata eva grahādyuktā sānugrāhyā śubhāśubhe ||
catvāro lokapālāstu āpo bhumyanilajyotiṣakhadyotibhūtāḥ prakīrttitāḥ |
ityete ca mahābhūtā bhūtasaṅgrahakāraṇā ||
pracoditāstu mantre vai sattvasaṅgrahakāraṇāt |
teṣāṃ kālaniyamācca mantrasiddhirajāyate ||
teṣu jāpiṣu yatne vai rakṣaṇīyā śubhāśubhaiḥ |
prakṛṣṭo lokamukhyaistu śakrādyāśca sureśvarāḥ ||
te'pi tasmin tadā kāle yugānte parikalpitā |
mantrā siddhiṃ prayatnena siddhyante ca yugādhame ||
ata eva hi jinendraistu kumāraparikalpitaḥ |
mañjughoṣo mahāprājñaḥ bāladārakarūpiṇaḥ ||
bhramate sarvaloke'smin sattvānugrahatatkṣamaḥ |
tasmin kāle tadā siddhirmañjughoṣasya dṛśyate ||
nakṣatraṃ jyotiṣajñānaṃ tasmin kāle bhaviṣyati |
saptāviṃśatinakṣatrā muhūrtāśca prakīrtitā ||
rāśayo dvādaśaścaiva tasmin kāle yugādhame |
te grahā saṃvibhājyaṃ vai nakṣatrāṇāṃ rāśimāśritā ||
pṛthubhūtāni sarvāṇi saṃśrayanti pṛthak pṛthak |
jātakaṃ caritaṃ caiva sattvā rāśe pratiṣṭhitā ||
mohajā viparītāstu śubhāśubhaphalodayā |
ata eva karmavādinyo rāśayaste muhurmuhuḥ ||
sattvānāṃ siddhiyātraṃ tu kalpayanti śubhāśubham |
jātakeṣu tu nakṣatro rohiṇyāṃ parikalpitaḥ ||
śrīmāṃ kṣāntisampannaḥ bahuputraḥ cirāyuṣaḥ |
arthabhāgī tathā nityaṃ senāpatyaṃ karoti saḥ ||
vṛṣarāśirbhavedeṣa vṛṣe ca parimardate |
mṛgaśire caiva lokajñaḥ dhārmikaḥ priyadarśanaḥ ||
kṛttikāṃśe tathā nityaṃ rājā dṛśyati medinīm |
trisamudrādhipatirnityaṃ vyaktajātakamāśṛte ||
prādeśike'tha durge vā ekadeśe nṛpo bhavet |
yadi jātakasampannaḥ grahe ca gurucihnite ||
samantād vasudhāṃ kṛtsnāṃ anubhoktā bhaviṣyati |
daśa varṣāṇi pañca vai tasya tasya rājyaṃ vidhīyate ||
aśvinyā bharaṇī caiva kṛttikāṃśaṃ vidhīyate |
eṣa rāśisamartho vai vaṇijyārthārthasammadā ||
yadi jātakasampannaḥ aiśvaryabhogasampadam |
jātakaṃ asya nakṣatre rakte bhāskaramaṇḍale ||
astaṃ gate yathānityaṃ vikṛtistasya jāyate |
krūraḥ sāhasikaścaivāsatyalāpī ca jāyate ||
tanutvaco'tha raktābho dṛśyate'sau mahītale |
asya jātikṣaṇānmeṣanimiṣaṃ ca prakīrttitam ||
atrāntare ca yo jātastasyaite guṇavistarāḥ |
acchaṭāpadamātraṃ tu jātireṣāṃ prakīrttitā ||
ato jātito bhraṣṭā grahāṇāṃ dṛṣṭivarjitā |
jāyante vividhā sattvā vyatimiśre prajātake ||
vyatimiśrā gatiniṣpattirvyatimiśrā bhogasampadā |
ata eva na jāyante jātikeṣveva varṇitaiḥ ||
jātakā kathitā triṃśat śubhāśubhaphalodayā |
krūrajātirbhave hyeṣāṃ aṅgāragrahacihnitā ||
mahodaro'tha snigdhābho viśālākṣaḥ priyaṃvadaḥ |
jāyate nityaṃ dhṛtimāṃ bṛhaspategrahamīkṣite ||
yugamātre tathā bhānau uditau candrārkadevatau |
ahorātre tathā nityaṃ samyag jātakamiṣyate ||
viparītairjātakairanyairviparītāstu prakalpitā |
grahadarśanasiddhyantu mithyājātiśubhāśubhe ||
mithyāphalaniḥṣpattiḥ samyag jñānaśubhodayaḥ |
gatiyoni samāśṛtya kṣetre jātipratiṣṭhitāḥ ||
avadāto mahāsattvo bhārgavairgrahacihnite |
ārdraḥ punarvasuścaiva āśleṣasyāṃśa ucyate ||
eṣa jāto mahātyāgī śaṭhaḥ sāhasiko naraḥ |
strīṣu saṅgī sadā lubdho arthānarthasavidviṣaḥ ||
paradārābhigāmī syāt kṛṣṇābhaḥ śyāma eva vā |
varṇato jāyate dhūmro ugro vai maithunapriyaḥ ||
maithunaṃ rāśimāśritya jāyate'sau śanīśvarī |
śaniścarati tatrasthā divā rātrau muhurmahuḥ ||
eṣa jātakamadhyāhne prabhāvodbhavamānasaḥ |
tasmin kāleti yo jāyastatpramāṇamudāhṛtam ||
sa bhave dhananiṣpattiḥ aiśvarya bhuvi cihnitam |
puṣye tathaiva nakṣatre āśleṣe ca vidhīyate ||
etat kaṭako rāśiḥ guruyukto maharddhikaḥ |
pītako varṇato hyagro jātakaḥ samprakīrtitaḥ ||
arddharātre tathā nityaṃ jātako'yamudāhṛtaḥ |
tatkālaṃ tu pramāṇena yadi jātaḥ sattvamiṣyate ||
sarvārthasādhako hyeṣa vidhidṛṣṭena hetunā |
rājyadhananiṣpattiḥ ābālyāddhi karoti saḥ ||
pītābhāso'tha śyāmo vā dṛśyate varṇapuṣkalaḥ |
śaucācārarataḥ śrīmāṃ jāyate'sau viśāradaḥ ||
maghaḥ phalgunīścaiva sāṃśamuttaraphalgunī |
bhāskaraḥ sa bhavet kṣetraḥ siṃho rāśirvidhīyate ||
tatra jātā mahāśūrā māṃsatatparabhojanā |
giridurga samāśritya rājyaiśvaryaṃ karoti vai ||
yadi jātakasampannaḥ kṣetrasthā niyatāśritā |
udyante tathā bhānau jātaka eṣu kīrtyate ||
uttarā phalgunī saṃśā hastacitrā tathaiva ca |
nakṣatreṣu ca jātastho śūraścauro bhavennaraḥ ||
asaṃyamī paradāreṣu senāpatyaṃ karoti saḥ |
yadi jātakasampannaḥ niyataṃ rājyakāraṇam ||
kanyārāśirbhave hyeṣā yatraite tārakā sṛtā |
ubhau bhavedeṣāṃ svāmī syādanyo vātra kkacit punaḥ ||
eteṣāṃ tārakā śreṣṭhā graho rakṣati dāruṇaḥ |
saumyo vā punarbhadraśca pramudraḥ sadā pati |
madhyāhnāpūraṇājjātiḥ jātakaṃ eṣu dṛśyate |
citrāṃśaṃ svātinaścaiva viśākhāsyārddhasādhikam ||
tulārāśiḥ prakṛṣṭārthasomaścarati dehinām |
etadāruṇaṃ kṣetraṃ śanirbhārgavanālayam ||
jātakaṃ hyeṣu jātasthaḥ praharānte niśāsu vai |
eṣu jātā bhavenmartyā bahupānaratāḥ sadā ||
apragalbhā tathā hrīśā mahāsammatapūjitā |
kvacid rājyaṃ kvacid bhogāṃ prāpnuvanti kvacid dhruva ||
aniyatā jātake dṛṣṭā mātrā bālyavivarjitā |
yadi jātakasampannā bahvapatyā sukhodayāḥ ||
anurādha dṛṣṭanakṣatre prakṛṣṭaḥ karmasādhanam |
maitrātmako bahumitraḥ śūraḥ sāhasikaḥ sadā ||
jyeṣṭhā kathitaṃ loke jātaḥ pracaṇḍo hi mānavaḥ |
bahuduḥkho sahiṣṇuśca krūro jāyati mānavaḥ ||
vṛścikāṃ rāśimityāhuḥ tīkṣṇaḥ sāhasikaḥ sadā ||
eteṣveva sadā jāti jātakaṃ ca udāhṛtam ||
madhyandine tathāditye yadi jantuḥ prajāyate ||
tīvro vijitasaṅgrāmaḥ rājāsau bhavate dhruvam ||
bāladārakarūpāstu grahomīkṣati tatkṣaṇam |
yo'sāvaṅgārakaḥ proktaḥ pṛthivīdevatāśubhaḥ ||
ata eva pṛthivīṃ bhuṅkte svasutaścaiva pālitā |
tato'nyo viparītāstu jāti eva śubhāśubhā ||
dīrghāyuṣo'tha tejasvī manasvī caiva jāyate |
jāyato hyanurādhāyāṃ mahāprājño mitravatsalaḥ ||
etadaṅgārakakṣetraṃ vyatimiśraiḥ grahaiḥ sadā |
mūlanakṣatrasañjātaḥ pūrvāṣāḍhāstathaiva ca ||
āṣāḍhe uttare aṃśe dhanūrāśiḥ prakīrtitā |
etad bṛhaspateḥ kṣetraṃ jātakaṃ tasya jāyate ||
aparāhne tathā sūrye śaśine vāpi niśāsu vai |
tasya jātakamityāhuḥ yo jāto rājyahetavaḥ ||
svakulaṃ nāśayenmūle yatne śobhanamucyate |
madhyajanmasthito bhogān prāpnuyāt sa na saṃśayaḥ |
atikrānte tu tāruṇye yathā bhāskaramaṇḍale |
vārddhikye bhavate rājā mahābhogo mahādhanaḥ ||
nimnadeśe sasāmarthyo nānyadeśeṣu kīrtyate |
tato'nye viparītāstu dṛśyante vividhā jinā ||
uttarāṣāḍhamevaṃ syā śravaścaiva prakīrtyate |
dhaniṣṭhaḥ śreṣṭhanakṣatraḥ rāśireṣā makaro bhavet ||
etat śāniścarakṣetraṃ tadanyairvā grahacihnitam |
jātakarmeṣu nityastho dṛśyate ca mahītale ||
nirgate rajanībhāge prathamānte ca madhyame |
eṣu jātā mahābhogā dṛśyate ca samantataḥ ||
nīcā nīcakulāvasthā mahīpālā bhavanti te |
pracaṇḍā kṛṣṇavarṇābhāḥ śyāmavarṇā bhavanti te ||
raktāntalocanā mṛdavaḥ śūrāḥ sāhasikāḥ sadā |
jalākīrṇe tathā deśe nṛpatitvaṃ karoti vai ||
dīrghāyuṣo hyanapatyā bahuduḥkhā sahiṣṇavaḥ |
tato'nye viparītāstu daridravyādhito janā ||
dhaniṣṭhā śatabhiṣaścaiva pūrvabhadrapadaṃ tathā |
aṃśametad bhaved rāśiḥ kumbhasaṃjñeti ucyate ||
etad grahamukhyena kṣetramadhyupitaṃ sadā |
vyatimiśraistathā candraiḥ śukrainaiva tu dhīmatā ||
eṣu jātirbhavedrātrau pratyūṣe ca pradṛśyate |
prakṛṣṭo'yaṃ jātako nityo loke ceṣṭitaśuddhitaḥ ||
krūrakarme bhavenmṛtyo buddhimantyo udāhṛtaḥ |
vicitrāṃ bhogasampattimanubhoktā mahītale ||
tadanye viparītāstu daridravyādhito janā |
bhadrapadaścaiva nakṣatraḥ revatī ca prakīrtitā ||
pūrvabhadrapade aṃśe mīnarāśiprakalpitā |
jātakarmeṣu nityasthā dṛśyate ca samantataḥ ||
rātryā madhyame yāme divā vā savitā sthite |
arddhayāmagate bhānau madhyāhne īṣadutthitam ||
stokamātravinirgataṃ |
hastamātrāvaśeṣe tu ekakālaṃ tu jātakam ||
śuddhaḥ śuklataraścaiva śuklataiva suyojitaḥ ||
śukrakṣetramiti devā taṃ vidurbrahmācāriṇaḥ |
pītakaiḥ śuklanirbhāsairgrahaiścāpi radhiṣṭhitaḥ ||
tat kṣetraṃ śreyaso nityaṃ dhārmikaṃ paramaṃ śubham |
eṣu jātā bhavenmartyā sarvāṅgāśca suśobhanā ||
rājyakāmā mahāvīryā dṛḍhasauhṛdabāndhavā |
dīrghāyuṣo mahābhogā nimnadeśe samāśritā ||
prāciṃ diśa samāśritya vṛddhiṃ yāsyanti te sadā |
na teṣāṃ jaṅgale deśe vṛddhi jāyati vā na vā ||
na matsyā mūlacāriṇyā dṛśyante ha kathañcana |
jalaugha cābhivarddhante ṛṣīṇāmālayo'mbhasi ||
teṣu jāti prakīrtyete rāśireva prakīrtitā |
teṣu jātā hi martyā vai nimnadeśe'tivarddhakā ||
mahīpālā mahābhogā prācyāvasthitā sadā |
grahāḥ śreṣṭhābhivīkṣyante bṛhaspatyādyāḥ śanaiścarāḥ ||
prācyādhipatyaṃ tu kurvanti eṣu jātaṃ na saṃśayaḥ |
rāśayo bahudhā proktā nakṣatrāśca anekadhāḥ ||
tṛvidhā grahamukhyāstu cirakāle tu nādhunā |
mānuṣāṇāmato jñānaṃ tithayaḥ pañcadaśastathā ||
triṃśatiścaiva divasāni ato māsaḥ prakīrtitaḥ |
pakṣaḥ pañcadaśāhorātrāḥ dvipakṣo māsa ucyate ||
tato dvādaśame māse varṣamekaṃ prakīrtitam |
etat kālapramāṇaṃ tu yugānte parikalpitam ||
prāpte kaliyuge kāle eṣā saṅkhyā prakīrtitā |
mānuṣāṇāṃ tathāyuṣyaṃ śatavarṣāṇi kīrtitā ||
teṣāṃ saṃvatsare prokto ṛtavaḥ samprakīrtitāḥ |
ādimante tathā madhye trividhā te parikīrtitāḥ ||
antarā uccanīcaṃ syādāyuṣaṃ mānuṣeṣviha |
teṣā manuṣyaloke'smiṃ utpātāśca prakīrtitāḥ ||
mānuṣāṇāṃ tathāyuṣyaṃ śatavarṣāṇi kīrtitam |
amānuṣyā jivaloke'smin vidravanti itastataḥ ||
vitrastā te'pi bhītā vai vicaranti itastataḥ |
devāsuramukhyānāṃ yadā yuddhaṃ pravartate ||
tadā te manuṣyaloke'smiṃ kurvante vyādhisambhavam |
ketukampāstatholkāśca aśanirvajra eva tu ||
dhūmrā diśaḥ samantād vai dhūmaketu pradṛśyate |
śaśimaṇḍala bhāno vai kabandhākārakīlakā ||
chidraṃ ca dṛśyate bhānau candrai caiva maharddhike |
evaṃ hi vividhākārā dṛśyante bahudhā punaḥ ||
durbhikṣaṃ ca anāyuṣyaṃ rāṣṭrabhaṅgaṃ tathaiva ca |
nṛpatermaraṇa caiva yatīnāṃ ca mahad bhayam |
lokānāṃ caiva sarveṣāṃ tatra deśe bhayānakam |
maghāsu calitā bhūmiraśvinyāṃ ca punarvasū ||
madhyadeśāśca pīḍyante caurāḥ sāhasikāstadā |
mahārājyaṃ vilumpete dakṣiṇāpathasaṃśṛtaiḥ ||
bharaṇiḥ kṛttikāścaiva rohiṇyā mṛgaśirāstathā |
yadā kampo mahābhayo loko tatra śaṅkā prajāyate |
paścimāṃ diśimāśṛtya rājāno mriyate tadā |
ye'pi pratyantavāsinyo mlecchataskarajīvinaḥ ||
vindhyapṛṣṭhe tathā kukṣau anuklino janeśvaraḥ |
te'pi tasmiṃ tadā kāle pīḍyante vyādhimūrchitāḥ ||
arīṇāṃ sambhavasteṣāmanyonyātiśayā janāḥ |
ārdraḥ puṣyanakṣatraḥ āśleṣāścaiva phalgunī ||
+ + + + + ubhāvuttarapūrvakau |
eteṣu calitā bhūminakṣatreṣu narādhipām ||
sarvāṃ ca kurute vyagrāṃ anyo ātapasarundhanā |
vadhabandhaprapīḍāśca durbhikṣaśca prajāyate ||
hastacitra tathā svātyā anurādhā jeṣṭhaṃ eva tu |
eṣu kampo yadā jātaḥ bhūri smiṃ lokabhājane ||
himavantagatā mlecchā taskarāśca samantataḥ |
nepālādhipateścaiva khaśadroṇisamāśritāḥ ||
sarve nṛpatayastatra parasparavirodhinaḥ |
saṅgrāmaśīlinaḥ sarve bhavante nātra saṃśayaḥ ||
mūlanakṣatrakampo'yaṃ āṣāḍhau tau pūrvamuttarau |
nakṣatreṣveva dṛśyante calanaṃ vasudhātale ||
pūrvaṃ deśā manuṣyāśca pauṇḍrodrāḥ kāmarūpiṇaḥ |
vaṅgālādhipatī rājā mṛyate nātra saṃśayaḥ ||
gauḍānāmadhipatiḥ śrīmān rudhyate pararāṣṭrakaiḥ |
glāno vā bhavate sadyaṃ mṛtyurvā jāyate kvacit ||
samudrānto tathā lokā gaṅgātīre samāśritā |
plāvyante udake sarvaṃ bahuvyādhiprapīḍitā ||
śravaṇe yadi dhaniṣṭhāyāṃ śatabhiṣā bhadrapadau tathā |
pūrvamuttarameva syād revatyāṃ yadi jāyate ||
mahāprakampo madhyāhne lokabhājanasañcalam |
prakampate vasumatī sarvā parvatāśca sakānanā ||
sarve te vyastavinyastā dṛśyate gagane sadā |
uttarāpathadeśāśca paścādeśasamāśritā ||
dakṣiṇāpathe sarvatra sarvāṃ diśi samāśritā |
nṛpavarā bhūtibhūyiṣṭhā anyonyāparundhinā ||
mahāmāryo ca sattvānāṃ durbhikṣarāṣṭrabhedane |
pratyūṣe ca śivā śāntirdehināṃ ca prakampane ||
tatotkṛṣṭavelāyāṃ raudrakampaḥ prajāyate |
tatotkṛṣṭataraścāpi māgadhānāṃ vadhātmakāḥ ||
aṅgadeśāśca pīḍyante māgadho nṛpatistathā |
tato hrāsi madhyāhne aparāhṇe divākare ||
yadi kampaḥ pravṛtto'yaṃ kṛtsne caiva mahītale |
sarvapravrajitā nityaṃ prāpnuyād vyādhisambhavam ||
jvarārogaśūlaistu vyādhibhiḥ sphoṭakaiḥ sadā |
kliśyante saptarājyaṃ tu śreyasteṣāṃ tataḥ pare ||
tamo hrāsigate bhānoḥ kṣmākampo yadi jāyate |
caturvarṇatarotkṛṣṭā brāhmaṇāḥ somapāyinaḥ ||
kliśyante naśyate cāpi mantrī rājño na saṃśayaḥ |
purohito dharmiṣṭho amātyo vā rājasevakaḥ ||
anyo vā vratino mukhyo mantramantrārthakovidaḥ |
brāhmaṇaḥ kṣatriyo vāpi vaiśya śūdrastathaiva ca ||
nipuṇaḥ paṇḍitaścāpi śāstratatvārthanītimām |
hanyate naśyate cāpi vyādhinā vā prapīḍyate ||
smṛtimān śrutitattvajña itihāsapracintakaḥ |
hanyate vyādhinā kṣipraṃ vajreṇeva sa pādapaḥ ||
tato'staṃ gate bhānau tatotkṛṣṭatarātha pṛṣvate |
aparāhṇe yugānte ca yadi kampaḥ prajāyate ||
vyatimiśrāstathā sattvāstiryagyonisamāśritā |
mānuṣā lokamukhyāstu tasmiṃ kampe'dhirīśvarāḥ |
tato rātreḥ prathame yāme yadi kampaḥ prajāyate |
mahāvṛṣṭiḥ pradṛśyate śilāpātanasambhavā ||
tato hrāsi yāme vai calite vasumatī tadā |
tasya cihnaṃ tadā dṛṣṭvā vātavarṣaṃ mahad bhavet ||
tato hrāsi yāmānte dṛśyate karma dāruṇam |
paracakrāgamanaṃ vindyā pāścātyaṃ tu narādhipam ||
tato dvitīyo yadā kampaḥ prajāyate |
mṛtyuvyādhiparacakrakukṣirogaṃ ca dāruṇam ||
pittaśleṣmagatā vyādhiṃ sa kopayati jantunām |
saṃvejayati bhūtāni deśād deśāgamaṃ tathā ||
tato dvitīyamadhye tu yāme kampaḥ prajāyate |
mahāvātaṃ tato vindyād vṛkṣadevakulāṃ bhide ||
aṭṭaprākāraśṛṅgāśca parvatānāṃ na saṃśayaḥ |
vihārāvasathān ramyān mandirāṃśca satoraṇām ||
pātayatyāśu bhūtānāṃ āvāsāṃ tiryaggatāṃ tathā |
arddharātrakāle tu yo kampa prajāyate ||
hanyante nṛpavarā mukhyāḥ prācyānāmadhipatistadā |
suto vā naśyate tasya durbhikṣaṃ vā samādiśet ||
tato hrāsimadhye tu ante yāme prajāyate |
kampo mahītale kṛtsnaḥ śāntimārogyaṃ nirdiśet ||
tato'nte'rddharātre tu yadā kampaḥ prajāyate |
anūpā madhyadeśāśca nṛpato vyādhipīḍitāḥ ||
mriyante dāruṇaiḥ duḥkhaiḥ parasparavirodhinaḥ |
tṛtīye māsa samprāpte bāliśānāṃ sukhodayam ||
maśadaṃśapataṅgāśca sarve naśyanti taskarāḥ |
āyurārogyasaubhikṣaṃ kuryāt pratyūṣakampane ||
agnidāhaṃ vijānīyānnagarāṇāṃ tu sarvataḥ |
udayantaṃ yadāditye bhūmikampa prajāyate ||
madhyadeśe'tha sarvatra taskaraiśca utadrutaḥ |
dṛśyate nṛpatermṛtyuḥ saptāhātparatastadā ||
yasmiṃ sthāne yadā kampo dṛśyate prabalo kadā |
tasmiṃ sthāne tadā dṛṣṭaḥ śubhāśubhaviceṣṭitam ||
ulkānirghātabhūkampaṃ ekakāle samādiśet |
jvalanaṃ sitamulkāyāḥ yadvakra nāśayettu tam ||
sitavarṇāstathā nityaṃ praśastaḥ śubhadastadā |
raktavarṇo mahāghoraḥ agnidāho'padiśyate ||
dhūmravarṇo'tha kṛṣṇo vā rājño mṛtyu samādiśet |
pītavarṇātha kapilā vā vyatimiśrā vātha varṇataḥ ||
vyatimiśraṃ tadā kampaṃ utpātaṃ caiva nirdiśeta |
nirghātaścaiva kīrtyate yasyāṃ diśi tasyāmādiśet ||
yadi madhyaṃ tadā madhye deśeṣveva prakīrtitam |
sasvaro madhuraścaiva kṣemamārogyamādiśet ||
krūraghorataro loke śubhado dundubhisvanaḥ |
bhīṣaṇo hyatibhīmaśca durbhikṣaṃ tatra nirdiśet ||
evamādyāḥ prayogāstu grahāṇāṃ vai tadā sadā |
siddhikarma tadā kuryānnakṣatreṣveṣu śobhane ||
aśvinī bharaṇī caiva puṣyā bhadrapadā ubhe |
revatyā cānurādhaśca jāpakāle praśasyate ||
siddhyante eṣu mantrā vai siddhamartthaṃ dadanti te |
maṇḍalaṃ caiva ālekhyameteṣveva tārakaiḥ ||
vāragrahamukhyānāṃ pītaśuklāvabhāsinām |
tithayaḥ śobhane hyete pūrṇamī pañcadaśī dathā ||
pravāsaṃ naiva kurvīta maṇḍalaṃ tu samālikhet |
prathamā tṛtīyapañcamyā daśamī caiva saptamī ||
trayodaśyāṃ tathā yātrā kalpayantu narādhipāḥ |
śubhadaḥ sarvajantūnāṃ yātrāyānaṃ praśasyate ||
na likhet sarvamantrāṇāṃ maṇḍalaṃ tantramantrayoḥ |
na siddhyante eṣu mantrā vai vighnahetumudāhṛtā ||
yātrāṃ homataḥ siddhiḥ tithiḥ śliṣṭaiḥ grahottamaiḥ |
bṛhaspatiḥ śukracandraścaḥ budhaḥ śreṣṭhaḥ sarvakarmasu ||
eta grahā varā nityaṃ catvārastithimiśritā |
siddhiyātrāṃ tathā loke kurvante'tha mahītale ||
duṣṭāriṣṭavinirmuktā chedabhaṅgāyatattvaram |
eteṣveva vinirmuktā divasāṃścaiva prakalpayet ||
dvādaśaiva muhūrttāni tasmiṃ kāle prayojayet |
śveto maitra evaṃ syāt raktākṣāḥ prakīrtitāḥ ||
raudro mahendraḥ śuddhaśca abhijiścaiva suśobhanaḥ |
bhramaṇo bhrāmaṇaścaiva kīrtyate ca śubhapradaḥ ||
saumyo'tha varadaścaiva kīrtyate ca śubhapradaḥ |
somo'pi varadaścaiva ityete dvādaśā kṣaṇāḥ ||
bahudhā lakṣaṇā proktā muhūrtānāṃ tṛṃśatsaṃjñakā |
daśamyā vṛṣṭirevaṃ syāt caturdaśyā rātrāveva ca ||
aṣṭamī dvādaśī caiva + + + + + varjitāḥ |
tvarādyā gaṇite yukto asite pakṣe tu rātritaḥ ||
vighnakāraṇameṣāṃ tu vināyakoha caturthitaḥ |
etadgaṇanayoryuktaṃ kālametat prakīrtitam ||
eṣonmeṣanimeṣaśca acchaṭā tvaritā gatiḥ |
etatkālapramāṇaṃ tu vistaraṃ vakṣyate punaḥ ||
acchaṭāśatasaṅghātaṃ nāḍikāśca prakīrtitā |
caturnāḍikayo ghaṭītyuktā caturghaṭyā praharaḥ smṛtaḥ ||
catuḥpraharo divasastu rātryaḥ ebhiḥ prakīrtitāḥ |
ebhiraṣṭaistathāyuktaḥ ahorātraṃ prakalpitam ||
daśonmeṣanimeṣaṃ tu kṣaṇamātraṃ prakalpitam |
daśatālapramāṇaṃ tu kṣaṇamātraṃ tu vakṣyate ||
daśa kṣaṇā nimityāhurmuhūrttaṃ patikalpitam |
caturmuhūrttaḥ praharastu mantrajñaiḥ parikalpitaḥ ||
etatkālapramāṇaṃ tu trisandhye parikalpayet |
homakāle tathā jāpe siddhikāle tu yojayet ||
svapnakāle tathā jāgraṃ snānapāne'haniḥ sadā |
ahorātraṃ tu divasaṃ vai saṃjñā eṣā prakīrttitā ||
divasāni pañcadaśaścaiva pakṣamekaṃ prakīrttitam |
dvipakṣaṃ māsamityāhurgaṇitajñā viśāradā ||
ṣaḍbhirmāsaistathā candraḥ rāhuṇā grasyate punaḥ |
tato dvādaśame māse varṣaśabdaḥ prakīrtitaḥ ||
tato dvādaśa varṣāṇi mahāvarṣaṃ taducyate |
viparītā grahanakṣatrā dānavendrāśca prakīrttitā ||
tato dvādaśame abde kurvantīha śubhāśubham |
ekapakṣe yadā rāhurasurendraḥ pradṛśyate ||
samastaṃ vyastavinyastaṃ śaśibhāskaramaṇḍalau |
mahāntaṃ śastrasampātaṃ dṛśyate vasidhātale ||
evamādyāṃ sadā nityaṃ kālekāle prayojayet |
aneke bahudhā caiva vighnā dṛśyanti dāruṇāḥ ||
prāpte kāle yugānte vai adhārmiṣṭhe lokabhājane |
samastaṃ candramasaṃ grastaṃ mūlanakṣatramāśritam ||
rātrau saṅgrahaścaiva astameti sa candramā |
divā vā yadi vā bhānorastameti sa pīḍitaḥ ||
raviṇe candramasaścaiva arddharātre tu sagrahe |
astamanti yadā bhītā dānavendrasya cchāyayā ||
hanyate pūrvadeśastho rājā duṣṭo na saṃśayaḥ |
svakaṃ vā mṛtyubhayaṃ tasya parairvā sa vilupyate ||
mlecchānāmadhipatiścaiva pūrvadeśaṃ vilumpate |
udrā janapadā sarve udrāṇāmadhipatistathā ||
aśvinyā yadi dṛśyeraṃ rohiṇyāṃ bharaṇīstathā |
kṛttikāso yadā dṛśyau grahau candradivākarau ||
vividhāḥ śleṣmikā rogā paittikā vātamudbhavā |
vyatimiśrāstathā cānye jāyante sarvadehinām ||
vividhā rogamutthānā dṛśyate sarvabāliśām |
maghāsu yadi phalgunyo uttarā pūrvamerva tau ||
hastacitte tathā svātyāṃ viśākhāsu tathaiva ca |
eṣu candro yadā gṛhye bhāskaro vā na saṃśayaḥ ||
rāhuṇā grasyate pūrvaṃ śaśibhāskarameva tau |
prācyo + + + + + + deśādhipatistathā ||
vaṅgāṅgamāgadho rājā akṣiśūlena gṛhyate |
putro vā mṛyate teṣāṃ mṛtyurvā patnito bhayam ||
arīṇāṃ duṣṭacittānāṃ saṅghāto vā bhavet tadā |
mṛgaśirārdrapunarvasvā puṣyāśleṣau tathaiva ca ||
eṣu dṛśyati rāhurvai sūryaśaśine tathā |
māgadho nṛpatiḥ pīḍyate māgadhā janapadā tadā ||
amātyā vyādhibhayaṃ vindyād bandhakleśāṃ sapaurajām |
anurādhājyeṣṭhayoḥ sarvaṃ dṛśyeraṃ dānaveśvaraḥ ||
sarvān janapadān vyādhiṃ janayet sarvagataṃ tadā |
vadhabandhaparikleśāṃ āyāsāṃ vividhāṃstathā ||
bandharundha tatasteṣu janamukhyaistu varddhate |
pūrvāṣāḍhe śravaṇe ca uttarāṣāḍhe tathaiva ca ||
bhānormaṇḍalaṃ vyasto'sau śaśine raktabhāvatā |
grahasyāgamaṃ nityaṃ durbhikṣaṃ copajāyate ||
śravaṇadhaniṣṭhanakṣatrapūrvabhadrapadam |
śatabhiṣeṣu yadā candra bhāno vā yadi gṛhyate ||
kṛṣṇabhāvaṃ samāśritya grahasyāgamanaṃ viduḥ |
mahāntaśokamāyāsaṃ durbhikṣaṃ ca samantataḥ ||
sarvāṃ janapadāṃ vidyād rājacauramahad bhayam |
revatyāmatha nakṣatre uttarābhadrapadā yadā ||
rāhuṇā grasyate pūrvaṃ śaśinau bhāskaramaṇḍalau |
paścād bhāno'tha vinyastaḥ pakṣenekena dṛśyate ||
rājyād bhraśyate sarvaḥ māgadho nṛpatiḥ patiḥ |
ete ca kathitā cihnā rāhorāgamanaṃ yadā ||
diśāsu yāsu gṛhṇāti śaśino bhāskaramaṇḍalam |
teṣu teṣu tadā deśe utpadyante śubhāśubham ||
ya eva bhūtale kampā kathitā lokacihnitā |
grahoparāge taṃ vindyāt tatra tatra śubhāśubham ||
dhūmikā vṛṣṭihetuḥ syād divasātye'tha pañca vai |
tato'rddhaṃ lokataḥ cintā tīrabhuktisamāśṛtā ||
naśyante janapadāḥ sarvā vyādhisambhavamālayā |
nṛpatiścāpi naśyeta gaṅgātīra uttare ||
himavantastathā kukṣau durbhagajvaramāśṛtā |
bhūpālā cāpi vinyastā kohu pālāḥ samantataḥ ||
gaṅgāyā uttare tīre tīrabhuktipatistadā |
vividhaiḥ śokasantāpaiḥ mṛyate'sau narādhipaḥ ||
saputrabhāryayā sārddhaṃ naśyate'sau narādhipaḥ |
nakṣatreṣu yeṣu kampo vai teṣu dhūmaṃ samādiśet ||
diśaḥ sarvāsu dhūmāśca ghorā vardalavarjitā |
pañcāhā samatikrāntā bahudevasike sadā ||
naśyet parasparā martyā gocarā mānuṣodbhavā |
na dṛṣṭistatra pravartante mānuṣāṇāṃ parasparam ||
vindyānmahad bhayaṃ tatra sarāṣṭraṃ nṛpatiṃ hanet |
yeṣu evaṃ bhavet kampaḥ ulkāpāta samantataḥ ||
paryeṣāṃ cāpi vinyastaṃ dvitriścaiva dāruṇaḥ |
rātrau indradhanuścaiva śvetapakṣaṃ yadi vāyasam ||
śuklavarṇo'tha kṛṣṇo vai kṛṣṇo śuklo'tha dṛśyate |
viparītā pakṣiṇo varṇā viparītā ṛtunisvanā ||
viparītāḥ pakṣiṇaḥ santi yatra tatra mahad bhayam |
dvipadāścatuṣpadāścaiva sarve bahupadāpadā ||
pakṣiṇaḥ tiryak prāṇā viparītāstu mahābhayam |
ūrdhvatuṇḍā tathā śvānā ravante ca muhurmuhuḥ ||
divā vā yadi vā rātrau yatra tatra mahābhayam |
evaṃprakārā anekāśca bahudhā yatra prakalpitā ||
anāvṛṣṭirbhavet tatra rājñāścakraṃ vinaśyati |
yathā hi jātakarmākhyātaṃ prāṇināṃ ca śubhāśubham ||
tathotpātā tato jātā kurvantīha śubhāśubham |
nānyathā dṛśyate kiñcinnimittaṃ pūrvahetunā ||
nāhetukaṃ pravartante vighnā utpātasambhavā iti ||
āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakā-
nmahāyānavaipulyasūtrāddvāviṃśatitama nimitta-
jñānajyotiṣapaṭalavisaraḥ
parisamāpta iti ||